Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven (Bonn, 16 december 1770 – Wenen, 26 maart 1827) was een Duitse componist, musicus, virtuoos en dirigent.

Zijn stijl sluit direct aan op die van Wolfgang Amadeus Mozart en Joseph Haydn, met wie hij tot de Eerste Weense School wordt gerekend.

Hij bracht het classicisme tot voltooiing en leidde de romantiek in.

Hij wordt onder de invloedrijkste componisten gerekend.

Zijn oeuvre heeft een overheersende invloed gehad op de negentiende-eeuwse muziek.

Ludwig van Beethoven was de zoon van de Rijnlandse, keurvorstelijke hofzanger Johan van Beethoven en zijn echtgenote Magdelena Keverich.

Zijn grootvader, Lodewijck van Beethoven, kwam uit Mechelen en vestigde zich later in Bonn als keurvorstelijk hofzanger.

Deze afkomst verklaart het Nederlandse voorvoegsel van in de naam.

En Beethoven duidt (volgens B. Cooper) op een "oorspronkelijke herkomst van een bietenboerderij".

In tegenspraak met deze "voor de hand liggende" etymologie gaat het wellicht om het dorpje Bettenhoven (Bettincourt) in Haspengouw, thans deelgemeente van Borgworm in de provincie Luik, in welk geval de etymologie zou verwijzen naar de boerderij van Bettingen (familie Betto).

Aan het einde van de vijftiende eeuw vinden we in Kampenhout een zekere Jan van Bettehoven (ca.1485-1571), zevende overgrootvader van de componist.

Beethovens vader trachtte, in navolging van Leopold Mozart, van zijn zoon een wonderkind te maken, nadat hij had gemerkt dat de jongen een grote muzikaliteit aan de dag legde. Een moeilijke jeugd waarin armoede een rol speelde en een vader die geregeld dronken was en 's nachts bij thuiskomst – indien hij gezelschap bij zich had – zijn zoon dwong uit bed te komen om voor hen piano te spelen, maakten van Ludwig een somber en wantrouwend mens.

Toch kon hij met zijn extraverte karakter ook luidruchtig vrolijk zijn.

Een portret van de dertienjarige Beethoven door een onbekende meester uit Bonn (ca. 1783)Geboortehuis, Bonn, BonngasseOpschrift op geboortehuis

In 1777 ging Beethoven naar het zogenaamde Tirocinium, een lagere school waar Latijn werd onderwezen. De schoolgang duurde tot 1781.

Hij genoot verder geen algemeen vormend onderwijs meer.

Alle tijd werd nu aan de muziek besteed.

De vroege en wat latere jeugd van Beethoven worden redelijk gedetailleerd beschreven in een manuscript dat nagelaten is door het gezin Fischer, dat vanaf 1776 bij de Beethovens betrokken was. Als volwassen man kreeg hij makkelijk ruzie en kon hij onredelijk zijn, zelfs tegenover zijn beste vrienden, maar hij putte zich ook uit om een vriendschap te herstellen als deze door zijn toedoen op de klippen was gelopen.

Beethoven nam in 1779 in Bonn lessen bij Christian Gottlob Neefe, een hoforganist, die hem in contact bracht met de werken van Bach, Haydn en Mozart.

Op elfjarige leeftijd kon Beethoven Das wohltemperierte Klavier van Bach bijna in zijn geheel uit zijn hoofd spelen en schreef hij zijn eerste composities.

Op twaalfjarige leeftijd kon hij al invallen voor Neefe als organist en theaterkapelmeester.

In 1781 bezocht hij met zijn moeder Nederland, in het kader van familiebezoek, waarbij hij in Rotterdam en Den Haag optrad voor onder anderen Erfstadhouder Prins Willem V van Oranje-Nassau en diens hofhouding.

In 1782 verscheen zijn eerste uitgegeven werk: de Dressler-Variationen (WoO[7] 63).

In de editie van 2 maart 1783 van Cramers Magazin der Musik liet Neefe zich lovend uit over Beethoven. In juni van het jaar erop (1784) werd Beethoven, naast Neefe, benoemd tot hoforganist. Zijn salaris bedroeg 150 florijnen (100 Thaler).

In 1784 componeerde Beethoven op 13-jarige leeftijd zijn allereerste pianoconcert in Es majeur (WoO 4).