Paasfeest
Pasen is het belangrijkste christelijke feest in het liturgische jaar, volgend op de Goede Week.
christenen vieren deze dag vanuit hun geloof dat Jezus opgestaan is uit de dood, op de derde dag na zijn kruisiging.
Pasen duurt twee dagen en wordt gevierd op een zondag en maandag.
In 2024 valt Pasen op zondag 31 maart.
Beide dagen worden wel afzonderlijk eerste en tweede paasdag of paaszondag en paasmaandag genoemd.
Het christelijke Pasen verwijst ook naar de vijftig dagen durende periode van het kerkelijke jaar vanaf het paasfeest tot Pinksteren.
De periode van het paasfeest tot Hemelvaartsdag duurt veertig dagen.
Katholieken mogen gedurende de vijftig dagen durende periode hun jaarlijkse paasplicht vervullen.
Het christelijke Pasen heeft zijn oorsprong in het joodse Pesach.
Tijdens het Eerste Concilie van Nicea (325) zijn de data van beide feesten officieel ontkoppeld.
Over de precieze oorsprong en viering is men het niet volledig eens.
Er bestaan verschillende lentefeesten uit vele culturen (zie feesten en rituelen tijdens de lente) die sterk op elkaar lijken en waaraan ook het christendom symbolen zou hebben ontleend.
Daarom stellen sommigen dat Pasen eigenlijk een vrij recente feestdag is waarin al dan niet bewust oude symbolieken van de lentefeesten zijn opgenomen.
Maar er zijn ook die zeggen dat de oorsprong meer algemeen is: als in een feest van de lente, waarbij het ontwaken van de natuur na de winter werd gevierd.
Zo'n lentefeest is in veel culturen en religies vaak ook ter ere van een godin van het leven en de vruchtbaarheid, die de natuur heeft doen ontwaken en vruchtbaar heeft gemaakt.
Voor wat betreft Noord-Europa menen sommigen dat het de vermeende Germaanse godin Ostara betreft maar het is twijfelachtig of deze godin voor de Germanen ooit bestaan heeft.
De gangbare wetenschappelijke theorie is tegenwoordig dat men over de voorchristelijke periode nauwelijks iets weet, omdat er nauwelijks iets van is overgeleverd.
De aangehaalde theorieën worden in dit wetenschappelijk discours dan ook als puur speculatief gezien.
De paaseieren illustreren hoe voorchristelijke elementen kunnen opduiken in de christelijke riten.
Zo worden paaseieren opgehangen in de bomen, een overblijfsel van de heilige-boom cultus uit de Germaanse traditie.
Deze symbolen ziet men ook in andere lentefeesten zoals Beltane en feesten van regeneratie die aanmerkelijk ouder zijn dan de christelijke versie.
Zo is er ook de oude symboliek van de mythe van Adonis, de jaarlijks stervende en herrijzende god, partner van Aphrodite.
Een ander gebruik zijn de paasvuren.
De ontstaansperiode hiervan is onbekend.
De bedoeling van de vuren zou in het verleden het verjagen van de demonen van de winter zijn. In het oosten van Nederland en het aangrenzende westen van Duitsland, het woongebied van de Saksen, is dit gebruik een levendige, toeristische attractie rondom Pasen.
Ook de palm pasen stok met het broodhaantje in top heeft een heidense oorsprong.
Dit is een overblijfsel van de meiboom van de Germanen.
Om de komst van het licht te vieren droegen zij een boom rond met in top een haantje, het dier dat bij zonsopkomst de nieuwe dag aankondigt.
De paashaas is volgens hedendaagse inzichten helemaal niet zo oud: hij is voor zover bekend pas in 1682 voor het eerst in Duitsland beschreven, in Georg Franck von Franckenau's boek De ovis paschalibus (Over paaseieren').
De paashaas heeft van oorsprong een pedagogisch karakter en hij schenkt oorspronkelijk slechts eieren aan kinderen die zich goed gedragen.
Via een vertaald Duits boek is de paashaas voor het eerst in ieder geval in 1825 in Nederland bekend.
In de christelijke traditie is Pasen, of ook wel het paasfeest, het belangrijkste liturgische feest.
Op Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen, herdenken christenen het lijden en de kruisdood van Jezus en met Pasen vieren zij zijn opstanding, ook wel verrijzenis genoemd, uit de dood.
Pasen behoort daarmee tot de traditie van de zoenoffers, die draaien om de noodzaak van de dood voor het leven, de verzoening met het goddelijke en de spirituele ontwikkeling van de eigen ziel door beproeving.
Goede Vrijdag is de vrijdag voor Pasen. Op deze dag herdenken christenen de kruisiging en dood van Jezus. Jezus werd volgens de Bijbel veroordeeld tot de kruisdood door de Romeinse stadhouder Pontius Pilatus, op aandrang van het sanhedrin.
Deze straf werd voltrokken op de heuvel Golgotha nabij de stad Jeruzalem.
Witte Donderdag is in de christelijke religie de donderdag direct voor Goede Vrijdag in de Goede Week.
Op Witte Donderdag begint het Triduum Sacrum dat verder bestaat uit Goede Vrijdag en Stille Zaterdag die tijdens de paaswake overgaat in het paasfeest.
Op Witte Donderdag wordt Het Laatste Avondmaal van Christus met zijn apostelen en de instelling van de eucharistie door Jezus herdacht.
