Halloween Samhain
De naam "Halloween" is afgeleid van Hallow-e'en, oftewel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor Allerheiligen, 1 november.
In de Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober was oudejaarsavond. De oogst was dan binnen, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd voor een vrije dag, het Keltische Nieuwjaar of Samhain (Saṁain)(uitspraak Saunj ), dat ook het Ierse woord is geworden voor de maand november).
Samhain is het Keltische nieuwjaarsfeest dat begint aan de vooravond rond 31 oktober, maar aangezien de Kelten een maankalender gebruikten loopt deze niet helemaal gelijk met de meer gebruikelijke lunisolaire kalender en varieert de absolute dag dus in deze laatste kalender.
Men vierde de overgang van de zomerperiode naar het begin van de winter. Een belangrijk element was het vreugdevuur.
Voor de Kelten begon alles vanuit het donker.
Ze lieten hun dagen beginnen na zonsondergang.
De winter begon bij hen met Samhain, tevens het begin van een nieuw jaar.
Volgens de diverse mythen kwamen in deze nacht de werelden van de goden en van het materiële bestaan het dichtst bij elkaar, zodat een overgang tussen beide dan gemakkelijk mogelijk was.
Samhain was ook nog om een andere reden zeer bijzonder.
Op het eiland Groot-Brittannië werd Halloween vooral door de Kelten gevierd, die geloofden dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar.
De geesten die uit dode mensen op zouden rijzen, werden aangetrokken door voedsel voor hen neer te leggen voor de deuren.
Om echter de boze geesten af te weren droegen de Kelten maskers.
Toen de Romeinen Groot-Brittannië binnenvielen, vermengden ze de Keltische traditie met hun eigen tradities, die eind oktober natuurlijk de viering van de oogst betroffen en ook het eren van de doden.
In de 9e eeuw stak een Europees christelijk gebruik de zee over en vermengde zich met het halloweenfeest.
Op Allerzielen (2 november) gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten).
Voor elk brood beloofden ze een gebed te zeggen voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de tijdelijke straffen van het vagevuur te versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen.
De trick-or-treattocht vindt wellicht daar zijn oorsprong.
De Dag van de Doden (Spaans: Día de Muertos is een Mexicaanse feest- en herdenkingsdag. Deze traditie vindt elk jaar plaats op 1 en 2 november, dus op Allerheiligen en Allerzielen.
In mindere mate wordt de Dag van de Doden ook in de rest van Latijns-Amerika, de Verenigde Staten en de Filipijnen gevierd.
De Dag van de Doden komt op buitenstaanders vaak vreemd en luguber over.
Men gelooft dat de zielen van kinderen op 1 november terugkeren naar de aarde, en die van volwassenen op 2 november.
Gedurende het hele jaar bereidt men zich voor op het festival, men verzamelt goederen die men aan de doden zal offeren.
In de periode rond de dag van de doden maakt men graven van dierbaren schoon en versiert deze.
Sommige families bouwen bovendien altaren in hun huis.
Men bezoekt de graven van dierbaren en offert er voedsel en drank.
Na afloop eet en drinkt men het vaak zelf op, omdat men gelooft dat de zielen van de doden de ziel van het voedsel tot zich hebben genomen.
Men gaat er dan ook van uit dat het voedsel geen voedingswaarde meer heeft.
Sommigen schrijven calaveras, korte gedichten waarin de spot wordt gedreven met grafschriften van vrienden.
Sommige kranten publiceren calavera's van beroemdheden, met karikaturen van skeletten.
Schedels zijn een veelvoorkomend symbool op deze dag.
Na Halloween komt Allerzielen.
Allerzielen is een gedenkdag uit de westerse rooms-katholieke traditie.
Het wordt gevierd op 2 november, de dag na Allerheiligen, waarmee deze dag nauw verbonden is. Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen.
De nabestaanden plaatsen bloemen op het graf.
In veel parochies is het gebruikelijk dat als er een parochiaan uit de kerk wordt begraven er een kruisje wordt opgehangen met daarop de naam van de overledene.
Op de eerstvolgende Allerzielen komt de familie van de overledene naar de mis om het kruisje in ontvangst te nemen.
Allerzielen is een dag om speciaal te bidden voor alle zielen die nog niet in de hemel zijn, maar in het vagevuur.
Allerzielen stamt uit de benedictijner kloostertraditie van Cluny, waar Odilo van Cluny het in 998 voor het eerst liet vieren. In de 13e eeuw kreeg het de naam Allerzielen.
Wanneer Allerzielen samenvalt met een zondag, heeft dit altijd voorrang op de zondagsliturgie.
De laatste jaren is in deze dagen de viering van Halloween, overgewaaid vanuit Amerika, sterk in opmars.
Dit is de avond vóór Allerheiligen.
Allerheiligen (Sollemnitas Omnium Sanctorum in het Latijn) is een christelijk feest dat op 1 november valt en gevierd wordt onder Rooms-katholieken en anglicanen.
In de Rooms-Katholieke Kerk is het een hoogfeest.
Ook de Oosters-Orthodoxe Kerk kent het feest, maar op de eerste zondag na Pinksteren, mogelijk in navolging van de Lemuria, gevierd op 13 mei.
De feestdag viert de nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren.
De volgende dag wordt Allerzielen gevierd.
Het is aannemelijk dat men tijdens de kerstening van Europa het feest van Allerheiligen is gaan vieren rond de periode van een oorspronkelijk heidens feest Samhain dat ter nagedachtenis van de doden werd gehouden.
In 837 riep paus Gregorius IV 1 november uit als de katholieke gedenkdag.
Allerheiligen is ook een merkeldag en hierbij hoort de weerspreuk: Allerheiligen is een waterken of een winterken.
Nog enkele weerspreuken rond deze tijd die het weer in de toekomst bepalen :
Houden de kraaien voor Allerheiligen school, zorg dan voor hout en kool
Als het met Allerheiligen sneeuwt, leg dan uw pels gereed
Met Allerheiligen vochtig weer, sneeuwbuien volgen keer op keer
Brengt Allerheiligen de winter aan, dan doet Martinus (11 nov.) de zomer staan
Geeft Allerheiligen zonneschijn, dan zal het spoedig winter zijn
Na het zomertje van Allerheiligen, kan u voor de winter niet beveiligen
Allerzielen zonder vuur, spaart geen brandhout uit de schuur
Sneeuw op Allerzielen, voorspelt een zacht voorjaar
Allerheiligen is een nationale feestdag in vele landen, waaronder Andorra, België, Frankrijk, Hongarije, Italië, Kroatië, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Monaco, Oostenrijk, Polen, Portugal, San Marino, Slowakije, Slovenië, Spanje en delen van Duitsland en Zwitserland.
In Zweden en Finland wordt Allerheiligen gevierd op de zaterdag tussen 31 oktober en 6 november.
In Nederland is Allerheiligen geen nationale vrije dag, maar wel een verplichte feestdag in de Katholieke Kerk.
In 1967 verplaatsten de Nederlandse bisschoppen (na ontheffing van paus Paulus VI om Allerheiligen als zondag te beschouwen), de verplichte feestdag naar de eerstvolgende zondag na 1 november.
Voorheen was Allerheiligen een vrije dag die op de dag zelf werd gevierd.
Sinds de verplaatsing werd 1 november niet meer als vrije dag gevierd.
De Nederlandse bisschoppen hebben op de Bisschoppenconferentie van 8 juli 1989 besloten om het hoogfeest van Allerheiligen met ingang van 1 januari 1991 weer te vieren met een eucharistieviering op de dag zelf, op een tijdstip waarop veel gelovigen aanwezig kunnen zijn.
Het voorschrift om zich "ook te onthouden van werken en bezigheden die een beletsel zijn voor de eredienst die aan God gebracht moet worden, voor de vreugde die aan de Dag des Heren eigen is, of voor de nodige ontspanning van geest en lichaam" geldt op Allerheiligen echter niet.
Allerheiligen is daarom ook niet teruggekeerd als nationale vrije dag.
De allerheiligenmarkten worden nog steeds georganiseerd.
De grootste allerheiligenmarkt van Nederland, met tachtig- tot honderdduizend bezoekers, vindt jaarlijks plaats in het Oost-Groningse Winschoten.
In de beeldende kunst is Allerheiligen een voorstelling van heiligen om de drie-eenheid, volgens de tekst in Openbaring 5 en 7.
Het bekende schilderij Aanbidding van de Drie-eenheid door de Civitas Dei van Albrecht Dürer bevindt zich in het Kunsthistorisches Museum te Wenen.
Aan de vooravond van Allerheiligen wordt Halloween gevierd, oorspronkelijk als herdenking van de doden.
Dit was voorlopig de laatste Halloween Sammhain en Dia de los Muertos vanwege corona die roet in ons feest gooiden.
