de snelweg
Een autosnelweg, snelweg, autostrade of autobaan is een conflictvrije weg bestemd voor snel gemotoriseerd verkeer (zoals auto's, motoren, bussen en vrachtwagens).
Conflictvrij wil zeggen dat kruisingen ongelijk vloers zijn en dat er een middenberm is tussen de twee rijrichtingen.
De naam autostrade, afgeleid van het Italiaanse woord autostrada, wordt vooral gebruikt in Vlaanderen terwijl het germanisme autobaan vooral in het oosten en noorden van Nederland gebruikt wordt.
Het verschil tussen autoweg en autosnelweg werd in Nederland ingevoerd met het RVV van 1966.
De autosnelweg heette toen nog autoweg met gescheiden rijbanen en ongelijkvloerse kruisingen.
Een autosnelweg is in Nederland alleen toegankelijk voor motorvoertuigen waarmee met een snelheid van ten minste 60 kilometer per uur kan en mag worden gereden.
De eerste autosnelweg ter wereld werd in 1921 bij Berlijn geopend onder de naam Automobil-Verkehrs- und Übungs-Straße (AVUS).
Aanvankelijk werd deze gebruikt als racecircuit. In Nederland is de eerste autosnelweg, rijksweg nr. 12 tussen Voorburg en Zoetermeer, in 1937 in gebruik genomen.
Rond 1940 was het traject Den Haag - Utrecht van rijksweg 12 gereed.
In België werd het eerste stuk snelweg in 1937 aangelegd ter hoogte van Brugge, tussen Beernem en Loppem.
Dit was het begin van de autosnelweg Brussel - Kust, thans A10/E40, voltooid in 1956.
Autosnelwegen worden in de meeste landen (met als belangrijke uitzondering de Verenigde Staten) aangeduid met een verkeersbord dat een pictogram van een autosnelweg met viaduct afbeeldt.
De achtergrond is dan blauw of groen.
België heeft met 57,8 km per 1000 km² het grootste aantal kilometers snelweg per land
oppervlakte van de Europese Unie.
Nederland komt op de tweede plaats met 56,8 km per 1000 km².
In totaal heeft Nederland 2360 km snelweg op 41.543 km² en België 1763 km op 30.528 km² (cijfer 2011).
Afgezet tegen de grootte van de bevolking komen België (ruim 11 miljoen inwoners) en Nederland (17 miljoen inwoners) allebei op ongeveer 15 centimeter snelweg per inwoner.
Duitsland was het eerste land dat autosnelwegen (Autobahnen) aanlegde.
1921 - De allereerste autosnelweg werd in Berlijn gebouwd. Deze was slechts 9 km lang. Men noemde de snelweg de AVUS (Automobil-Verkehrs- und Übungs-Straße). Hij was voornamelijk in gebruik als test- en racecircuit en is nu een deel van de A115 van Berlijnnaar Potsdam.
1924 - In Italië werd een snelweg van Milaan naar Varese opengesteld, onderdeel van het project Autostrada dei Laghi. Het was tevens de eerste snelweg ter wereld waarvoor tol werd geheven.
1932 - In Duitsland werd een derde snelweg gebouwd, van Keulen naar Bonn; de huidige A555.
1935 - Openstelling van de eerste echte Autobahn tussen Frankfurt en Darmstadt
1937 - Openstelling van de eerste Nederlandse autosnelweg tussen Voorburg en Zoetermeer, tevens de eerste snelweg ter wereld met een vluchtstrook.
Geen van deze snelwegen voor 1935 was echter een snelweg in de zin zoals we die nu kennen: een weg met gescheiden rijbanen, ongelijkvloerse kruisingen en aansluitingen, waarop alleen motorvoertuigen zijn toegestaan.
De AVUS had destijds geen verkeersfunctie, maar was een circuit.
De Italiaanse autostrada's waren weliswaar alleen voor gemotoriseerd verkeer toegankelijk, maar hadden geen rijbaanscheiding (daarentegen wél op veel plaatsen gelijkvloerse kruispunten).
De snelweg tussen Keulen en Bonn had ook geen scheiding tussen de rijrichtingen; die is pas veel later aangebracht.
De HaFraBa, een organisatie die tot doel had om in Duitsland een hoogwaardig wegennet aan te leggen, beginnende met de weg HAmburg-FRAnkfurt-BAsel, had begin jaren dertig zeer veel pionierswerk verricht en tracés opgemeten.
Nadat de NSDAP in 1933 in Duitsland aan de macht was gekomen, sloeg de partij als een blad aan een boom om voor wat betreft de houding tegenover autosnelwegen.
Was men voor de machtswisseling nog fel tegen de aanleg van snelwegen, plotseling zag men de propagandistische waarde in van de snelweg als object om de werkloosheid te bestrijden en om de nationale verbondenheid te vergroten, alsmede om de wereld de "zegeningen" van het Derde Rijk te kunnen tonen.
De HAFRABA werd vervolgens geïncorpereerd in de organisatie die onder leiding van Dr. Fritz Todt de aanleg van zeer veel Autobahnen zou gaan verzorgen.
Mede door het voorwerk dat al was verricht, was men in 1935, amper twee jaar na de machtswisseling, in staat om de eerste echte Autobahn tussen Frankfurt en Darmstadt open te stellen.
Hoewel Hitler de Autobahn dus niet bedacht heeft, heeft hij hem omarmd en politiek en propagandistisch uitgebuit.
Daarmee begon ook de mythe van de "Strasse des Führers".
Duitsland is het enige land in Europa waar geen absolute maximumsnelheid geldt voor autosnelwegen.
Het idee kreeg in de jaren 70 geen politieke meerderheid.
Voorstanders van een algemene maximumsnelheid zien als voordelen toename van de verkeersveiligheid en vermindering van brandstofverbruik en luchtvervuiling.
Tegenstanders zijn van mening dat enerzijds het de persoonlijke vrijheid van burgers zal aantasten ("Freie Fahrt für freie Bürger"), anderzijds wordt vermoed dat een absolute snelheidsbeperking nadelige invloed zal hebben op de nationale economie omdat de reistijden toenemen.
Ook geloven zij dat de concurrentiepositie van de Duitse automobielindustrie gevaar kan lopen, omdat de Duitse automerken vooral degelijke en veilige, maar ook snelle auto's ontwikkelen.
Er is voortgaande discussie in Duitsland over dit onderwerp, maar in opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid tegen een 'absolute maximumsnelheid' is, en over het algemeen wordt ook aangenomen dat er op het ogenblik geen politieke meerderheid voor is.
Er wordt daarentegen wel een adviessnelheid gegeven van 130 km/h.
Boven deze snelheid geldt, indien men bij een ongeval betrokken raakt, een verzekeringsbeperking.
Daarnaast kunnen door verkeersborden en signalering lagere maximumsnelheden worden opgelegd.
