Neanderthaler
De Neanderthalers zijn een uitgestorven soort of ondersoort van het geslacht Homo dat nauw verwant is aan de moderne mens.
Ze zijn bekend van fossielen, daterend uit het Pleistoceen, die zijn gevonden in Europa en delen van West- en Centraal-Azië.
De soort is genoemd naar Neanderthaler ("Neander's Valley"), de locatie in Duitsland waar het voor het eerst werd ontdekt.
De soortnaam wordt soms ook Neandertal gespeld, want dat is de moderne Duitse spelling van de naam van de vallei. Neanderthalers worden geclassificeerd als een ondersoort van Homo sapiens (Homo sapiens Neanderthalensis) of als een afzonderlijke soort van hetzelfde geslacht (Homo Neanderthalensis). De eerste mensen met proto-Neanderthaler eigenschappen zouden in Europa al 600.000 - 350.000 jaar geleden hebben bestaan. Wanneer de Neanderthalers uitgestorven zijn, wordt betwist.
Fossielen gevonden in de Vindija-grot in Kroatië zijn gedateerd tussen 33.000 en 32.000 jaar oud, en Neanderthal-objecten uit Gorham's Cave in Gibraltar worden verondersteld minder dan 30.000 jaar geleden te zijn, maar een recente studie heeft fossielen opnieuw gedateerd op twee Spaanse locaties als 45.000 jaar oud, 10.000 jaar ouder dan eerder werd gedacht en kan twijfel doen rijzen over recente data op andere sites.
Cro-Magnon (vroegmoderne en menselijke) skeletresten die bepaalde 'Neanderthaler eigenschappen' vertonen, zijn gevonden in Lagar Velho (Portugal) en dateren van 24.500 jaar geleden, wat suggereert dat er mogelijk een uitgebreide vermenging van de Cro-Magnon en Neanderthal is geweest populaties in die regio. De steenwerktuigcultuur in Mousterien dateert ongeveer 300.000 jaar geleden.
Laat Mousteriaanse artefacten werden gevonden in de grot van Gorham aan de zuidkust van Gibraltar.
Andere gereedschapsculturen geassocieerd met de Neanderthalers zijn de Châtelperronian, de Aurignacian en de Gravettian; hun gereedschaps kennis lijken zich geleidelijk te hebben ontwikkeld binnen hun populaties. Neanderthaler craniale capaciteit wordt verondersteld even groot te zijn geweest als die van moderne mensen, misschien groter, wat aangeeft dat hun hersengrootte ook vergelijkbaar of groter kan zijn geweest.
In 2008 heeft een groep wetenschappers een onderzoek opgezet met behulp van driedimensionale computerondersteunde reconstructies van Neanderthalers op basis van fossielen in Rusland en Syrië.
De studie toonde aan dat Neanderthaler en moderne menselijke hersenen bij de geboorte even groot waren, maar op volwassen leeftijd waren de Neanderthaler hersenen groter dan de moderne menselijke hersenen.
Ze waren veel sterker dan moderne mensen, met bijzonder sterke armen en handen.
Genetisch bewijs gepubliceerd in 2010 suggereert dat Neanderthalers hebben bijgedragen aan het DNA van anatomisch moderne mensen, waarschijnlijk door het kruisen tussen 80.000 en 50.000 jaar geleden met de populatie van anatomisch moderne mensen die recentelijk uit Afrika waren gemigreerd.
Volgens de studie, tegen de tijd dat de populatie zich verspreidde over Eurazië, vormden de genen van de Neanderthalers maar liefst 1-4% van het genoom. Neanderthaler schedels werden voor het eerst ontdekt in Engis Caves (fr), in wat nu België (1829) is door Philippe-Charles Schmerling en in Forbes 'Quar.