Philips Nederland

Koninklijke Philips (beter bekend als kortweg Philips) is een Nederlands elektronicaconcern. Het heeft zijn hoofdkantoor in Amsterdam, maar de wortels van het bedrijf liggen in Eindhoven.

Het concern produceert onder andere medische apparatuur en consumentenelektronica. Philips is de oprichter en tot 2016 hoofdsponsor van voetbalclub PSV.

In 1891 richtte Gerard Philips samen met zijn vader Frederik Philips de firma Philips & Co op. Het bedrijf werd niet in hun woonplaats Zaltbommel, maar in Eindhoven gevestigd.

In deze plaats was een leegstaand bedrijfspand beschikbaar.

De eerste producten waren gloeilampen, waarvan het Eerste Gloeilampenfabriekje nog getuigt.

Dit is nu een museum.

Oorspronkelijk was Philips een eenvoudige assemblagefabriek voor kooldraadlampen.

Gerard Philips was vooral in onderzoek geïnteresseerd en legde de basis voor het Philips' Natuurkundig Laboratorium (NatLab) waarvan de opvolger, de High Tech Campus, zich nog steeds in Eindhoven bevindt.

Met de komst van Gerards broer Anton Philips, in 1895, werd de leiding van het bedrijf aangevuld met een zakenman die in staat was om de onderneming te doen groeien.

In 1899 werd Anton medefirmant van het bedrijf.

In 1907 werd de NV Philips' Metaalgloeilampenfabriek te Eindhoven opgericht, gevolgd in 1912 door de oprichting van de NV Philips' Gloeilampenfabrieken, waarvan Gerard en Anton Philips de eerste directeuren waren.

In eerste instantie begon het bedrijf als een gloeilampenfabriek.

Philips fabriceerde met zoveel succes gloeilampen dat zij in de daaropvolgende jaren in staat was veel concurrerende gloeilampfabrikanten op te kopen.

In 1908 volgde de overname van een machinefabriek, waarna Philips eigen machines kon maken om de gloeilampen te fabriceren.

Door het succes van het bedrijf kon Philips uitbreiden naar andere productietakken.

Zo volgden er een metaal-, glas- en papierfabriek.

Deze andere producten werden ook allemaal toegepast bij de fabricatie van gloeilampen.

In de jaren ’30 groeide Philips uit tot één van de grootste bedrijven van Nederland.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden enkele Eindhovense Philips fabrieken gebombardeerd, omdat daar radio's werden gemaakt voor de Duitsers.

Verder kwam het bedrijf relatief ongeschonden uit de oorlog en kon het na afloop ook in het buitenland vestigingen openen.

Radio’s en televisies werden producten die ook interessant waren voor Philips en waar grote winsten mee werden behaald.

Philips kende haar topjaar in 1974, met zo’n 412.000 medewerkers wereldwijd.

Na 1974 werd het bedrijf echter door concurrentie gedwongen om de kosten te verlagen en in te krimpen.

Steeds meer productietakken werden naar het buitenland verplaatst en het personeelsbestand kromp aanzienlijk.

In de jaren ’90 ging het bedrijf zich meer concentreren op producten die opvielen door het design, waaronder de Senseo koffiezetapparaten.

Eind 2010 had Philips nog 119.000 medewerkers in dienst, waarvan 14.000 in Nederland.

Het VH gebouw wordt gesloopt omdat het verouderd is en plaats moet maken voor nieuwe gebouwen.

De bouw daarvan kan beginnen na de sloop van het laatste gedeelte dat nog is blijven staan.

De mensen die Philips nodig had kwamen van heinde en verre.

Velen waren afkomstig uit Drenthe, Overijssel, en Gelderland.

De Philips Woningbouwvereniging Hertog Hendrik van Lotharingen bouwde huizen in wijken als Philipsdorp en Drents Dorp, er kwamen Philips-scholen, een Philipsbibliotheek, een Philips-ontspanningscentrum en een Philips Sport Vereniging, waaruit ook de bekende PSV-voetbalploeg voortkwam.

De Philips Bedrijfsschool had een goede naam: hier werd vakmanschap bijgebracht.

Verder was er de Etos, ofwel de Philips-kruidenier.

Ook werden er parken aangelegd en een villapark voor het hoger Philips-personeel.

Bijzonder was het Philips-van der Willigenfonds dat kinderen van Philips-medewerkers in staat stelde om een universitaire studie te volgen, zonder dat er de verplichting tegenover stond om bij het bedrijf te komen werken, hoewel een baan bij Philips bijna zekerheid voor het leven bood.

Dit alles had natuurlijk een keerzijde.

Het paternalistische bedrijf was alomtegenwoordig en Philips is Eindhoven en Eindhoven is Philips was een veelgehoorde kreet, die socialistisch ingestelde 'oproerkraaiers' zich ter harte moesten nemen.

Daarnaast had ook de meer romantisch of conservatief ingestelde mens grote moeite met de opkomst van het technologisch hoogontwikkelde bedrijf, getuige titels als De grote Voltige en Het donkere licht van Antoon Coolen.

Bij de pastoors speelde ongetwijfeld ook angst voor het verlies aan invloed mee, mede door de komst van grote aantallen (protestantse) noorderlingen.

Daarnaast verloor ook de oorspronkelijke fabrieksmatige bedrijvigheid, zoals de textiel- en sigarenindustrie, aan invloed.

Deze bood veelal laaggeschoolde arbeid met navenante lonen.