Stalin
Jozef Stalin
(Russisch: Иосиф Виссарионович Сталин, Iosif Vissarionovitsj Stalin,
oorspronkelijke naam: Ioseb dze Besarionis Dzjoegasjvili,
Georgisch: იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი,
Russisch: Джугашвили)
(Gori, Russische Rijk, geboren 18 december [O.S. 6 december] 1878 – Koentsevo (nu Moskou), Sovjet-Unie, gestorven 5 maart 1953) was een Sovjet-Russisch politicus die in de jaren 20 dictatoriale macht kreeg over de Sovjet-Unie en deze tot zijn dood in 1953 bleef behouden.
Stalin was een van de bolsjewistische revolutionairen die meehielpen met de Oktoberrevolutie in Rusland.
Van 1922 tot zijn dood in 1953 was hij officieel Secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie.
Hoewel deze positie officieel verkozen werd, en in eerste instantie niet werd beschouwd als de hoogste positie binnen de Sovjet-Unie, slaagde Stalin erin steeds meer macht te krijgen na de dood van Lenin in 1924, en zette hij steeds meer oppositiebewegingen binnen de Communistische Partij op een zijspoor.
Doordat hij deze machtsstrijd won, kreeg Stalin autocratische en zelfs dictatoriale macht over de Sovjet-Unie.
Leon Trotski, de grootste criticus van Stalin en zijn beleid, werd uit de Sovjet-Unie verbannen in 1929, en later in Mexico door een agent van de Russische geheime dienst vermoord.
Van 6 mei 1941 tot 5 maart 1953 was Stalin tevens premier van de Sovjet-Unie.
Aan de andere kant bewerkstelligde zijn meedogenloze totalitaire bewind tevens, direct en indirect, vele miljoenen slachtoffers onder de Russen en andere volkeren.
Massa's mensen stierven tijdens hongersnoden.
Politieke tegenstanders werden op grote schaal "weggezuiverd" en gedeporteerd naar de goelags. Velen stierven daar onder erbarmelijke omstandigheden. In totaal lopen schattingen van het aantal mensen dat tijdens het bewind van Stalin een onnatuurlijke dood stierf uiteen van 9 miljoen tot 20 miljoen.
Onder Stalins bewind versnelde de industrialisatie van de Sovjet-Unie en groeide het land uit van een achtergebleven boerenmaatschappij tot een wereldmacht.
Door zijn daadkrachtige en centrale optreden, zijn succesvolle bestrijding van het analfabetisme, het verslaan van nazi-Duitsland, de elektrificatie van zijn land en een zorgvuldig geregisseerde volksverering rond zijn persoon is hij nog altijd populair bij grote delen van de Russische bevolking.
Jozef Stalin werd geboren als zoon van een schoenmakersknecht in het Georgische plaatsje Gori (gouvernement Tiflis).
Het gezin leefde onder armoedige omstandigheden en de andere kinderen van het gezin stierven op jonge leeftijd.
Stalin kwam met de aangeboren voetafwijking Syndactylie ter wereld.
De zeldzame keren dat zijn vader thuis was, mishandelde hij de jonge Jozef en zijn moeder.
Hij zou een paar keer bijna zijn doodgeslagen, maar na het vertrek van zijn vader kwam er rust in het gezin.
Stalin bezocht het Russisch-orthodoxe seminarie in Tiflis, waar het onderwijs indertijd beter was dan op andere scholen.
In 1899 werd hij van de opleiding verwijderd wegens niet afgelegde examens en het koesteren van revolutionaire ideeën.
Stalins eerste echtgenote, Jekaterina Svanidze, overleed in 1907, slechts één jaar na hun huwelijk in 1906.
Volgens een van zijn vrienden sprak Stalin na de begrafenis: "Dit schepsel wist mijn stenen hart zachter te maken, maar ze is gestorven en met haar stierven mijn laatste warme gevoelens voor het mensdom".
Stalin en Jekaterina hadden een zoon, Jakov Dzjoegasjvili, met wie Stalin in latere jaren nauwelijks omgang had.
Jakov probeerde zich neer te schieten vanwege Stalins hardheid tegen hem, maar hij overleefde de zelfmoordpoging.
Stalins commentaar: "Hij kan niet eens goed schieten".
Jakov diende in het Rode Leger gedurende de Tweede Wereldoorlog en werd door de Duitsers gevangengenomen.
Zij boden aan hem te ruilen voor veldmaarschalk Friedrich Paulus, die zich na Stalingrad had overgegeven, maar Stalin sloeg het aanbod af met de uitspraak "een luitenant is niet evenveel waard als een generaal".
Volgens anderen luidde zijn antwoord: "Ik heb geen zoon".
Stalin was bang dat Jakov hem zou verraden, maar Jakov pleegde mogelijk zelfmoord zonder iets over hem te hebben prijsgegeven.
Nadien gaf Stalin vol spijt toe dat de jongen een "echte man" was geweest.
Stalin kreeg bij zijn tweede vrouw Nadezjda Alliloejeva nog een zoon, Vasili Stalin, en een dochter, Svetlana Alliloejeva.
Nadezjda kwam aan haar einde door zich neer te schieten in 1932 na een ruzie met haar man, die met een andere vrouw flirtte op een feestje, een briefje achterlatend dat volgens Svetlana "deels persoonlijk, deels politiek" van aard was.
Vasili diende bij de Sovjetluchtmacht en stierf volgens officiële bronnen aan alcoholisme in 1962.
Hij onderscheidde zich in de Tweede Wereldoorlog als een capabele vlieger.
Svetlana emigreerde in 1967 naar de Verenigde Staten.
Lenin en Stalin 1/4
